امروزه ساخت اپ موبایل به عنوان یکی از پیچیده ترین و حساس ترین پروسه های برنامه نویسی در دنیای IT و دیجیتال شناخته می شود. این پیچیدگی در مراحل طراحی و ساخت اپلیکیشن، توسعه دهندگان را به کدنویسی در لایه بندی های مختلف سوق داده است تا بتوانند به سرعت به قسمت های مختلف برنامه برای توسعه و تغییر دسترسی داشته باشند. این راهکار باعث شده که اپلیکیشن در اصطلاح به صورت یک پیاز، ساختاری لایه لایه داشته باشد. این ساختار لایه ای تاثیر زیادی در ارتقا سرعت و کارایی اپ موبایل دارد ولی از طرف دیگر ریسک نفوذ به لایه های حساس و هک شدن سیستم را نیز افزایش داده است. بنابراین لایه بندی درست کدها و دستورها، رمز گذاری هر لایه و استفاده از تکنولوژی های پیشرفته از جمله عواملی می باشند که در ارتقا امنیت اپلیکیشن تاثیر بسزایی دارند. پس اگر می خواهید به یک توسعه دهنده موبایل موفق تبدیل شوید، امنیت در طراحی اپلیکیشن موبایل از مهمترین نکاتی می باشد که باید به آن توجه کنید.
لایه بندی اصولی کدها برای تامین امنیت در ساخت اپ
در دنیای ساخت اپ بنابر مدل OSI، هفت لایه برای دسته بندی کدهای اپلیکیشن تعریف شده است. از این تعداد 5 لایه از بقیه شاخص تر و مهمتر هستند که شامل شبکه، DNS ،TLS، دسترسی، خدمات می شوند. ما در اینجا به توضیح این لایه ها به طور مختصر می پردازیم زیرا هرکدام از این لایه ها نقش زیادی در تامین امنیت اپلیکیشن دارند.
لایه سرویس، اولین لایه در ساخت اپ با امنیت بالا
کدهای سورس اپلیکیشن در لایه خدمات و سرویس (Services tier) قرار می گیرند. این لایه شامل کدهای داخلی اپلیکیشن و کدهای خارجی و لینک شده به اپلیکیشن از یک منبع خارجی می باشد. زیرساخت ها و برنامه نویسی سمت سرور، شبکه ارسال اطلاعات و ذخیره دیتا در این لایه انجام می شود و به همین دلیل حساسیت امنیتی این قسمت بسیار زیاد است.
لایه دسترسی، دومین قسمت از ساخت اپ امن
طراحی اپلیکیشن با روش های مدرن و پیشرفته به گونه ای است که معمولا کاربر برای استفاده از اپلیکیشن نیاز به یک اکانت دسترسی دارد. امکان ساخت اکانت در لایه ای به نام لایه دسترسی (Access tier) ایجاد شده است که نحوه دسترسی کاربر به اطلاعات و امکانات اپلیکیشن را مشخص می کند. تعبیه سیستم های احراز هویت در این لایه، نمونه ای از راهکارهای افزایش امنیت در ساخت اپ می باشد. فیشینگ از معمول ترین راه های نفوذ به سیستم در این لایه می باشد.
مهمترین لایه برای تامین امنیت در ساخت اپ
اما مهمترین لایه در طراحی اپلیکیشن، لایه امنیت انتقال (Transport Layer Security) می باشد. رمزگذاری لایه ها در این مرحله به اپلیکیشن امکان اتصال به شبکه های غیر مطمئنی مانند اینترنت یا وای فای را می دهد. لایه TLS به برنامه نویس این امکان را می دهد که ریسک نفوذ به دیتاهای اصلی و حساس اپلیکیشن را کاهش دهد. استفاده از دامنه مناسب که توسط یک مرجع معتبر صادر شده باشد، راه حل مناسبی برای افزایش امنیت در ساخت اپ موبایل می باشد.
تامین امنیت اپلیکیشن برای اتصال به اینترنت
سرویس نام دامنه (DNS) از دیگر لایه های مهم در ساخت اپلیکیشن های تحت وب می باشد. در این لایه است که اپلیشکن با اتصال به اینترنت می تواند خواسته کاربر به زبان نوشتاری را به زبان کامپیوتر و IP آدرس درست تبدیل نماید.
امنیت لایه شبکه به عنوان مرحله اخر ساخت اپ
لایه شبکه (Network tier)، لایه ای می باشد که امکان ارتباط و اتصال کاربر به سرور را از طریق پروتکل هایی مانند HTTP و HTTPS فراهم می کند. در این لایه با اتصال به اینترنت، بسته های دیتا بین مرکز و وای فای جابجا می شود. به عنوان آخرین لایه برای انتقال اطلاعات، سواستفاده از پروتکل ها و دسترسی و کنترل نامحسوس به دیتاهای شخصی کاربر در این مرحله امکان پذیر می شود.
این مدل ساخت و لایه بندی کدها، ابعاد جدید و مهمی را در زمینه امنیت و انعطاف پذیری اپلیکیشن به برنامه نویسان نشان داده است. این نکته مهم که در طراحی اپلیکیشن موبایل هر یک از این لایه های ایجاد شده می توانند هدف حمله و نفوذ هکرها باشد و در صورتی که امنیت یک لایه شکسته شود امکان نفوذ به دیگر لایه ها نیز آسان می شود. بنابراین توجه به امنیت اپلیکیشن فقط به یک لایه محدود نمی شود بلکه اهمیت آن در تمامی لایه ها یکسان بوده و عدم توجه به یک لایه می تواند امنیت کل برنامه را به خطر بیاندازد.