در راستای اجرایی نمودن تحریم های جدید در اوایل سال 97، اپل گواهی توسعه دهنده سازمانی تعداد زیادی از شرکت های بزرگ ایرانی را لغو نمود. در پی این تصمیم فعالیت بسیاری از اپلیکیشن های iOS منتشر شده در اپ استور نیز متوقف شد. محدودیت های شرکت اپل بیشتر شامل اپلیکیشن هایی شد که تعداد بالایی از مشترکین و مخاطبان ایرانی را به خود جذب کرده بودند. نسخه iOS اپلیکیشن تاکسی آنلاین اسنپ و اپلیکیشن سفارش غذا چیلیوری تنها نمونه ای از این اپلیکیشن های موفق بودند که مشمول محدودیت های اپل شده اند. این موضوع باعث نگرانی بسیاری از کاربران گوشی آیفون، توسعه دهندگان و علاقه مندان محصولات اپل در ایران شد زیرا این محدودیت ها اینده طراحی اپ iOS را در هاله ای از ابهام قرار داده است.
ما در این مقاله سعی داریم اثرات این محدودیت ها و تحریم ها را بر پروسه طراحی اپ iOS بررسی نماییم. با توجه به این محدودیت ها، دانستن ترفندهای انتشار اپلیکیشن iOS از مهمترین اصولی می باشد که هر برنامه نویس ایرانی برای ورود به دنیای ساخت اپلیکیشن iOS باید با آنها آشنا شود.
با محدودیت های شرکت اپل، سرنوشت طراحی اپ iOS در ایران چه خواهد شد؟
با نگاهی کوتاه به تاریخچه توسعه و طراحی اپ iOS در چند سال اخیر متوجه می شویم که محصولات شرکت اپل همیشه مخاطبان و طرفداران زیادی در کشورهای درحال توسعه به ویژه ایران داشته است. این بدین معنی است که ایران بازار خوبی برای فروش محصولات اپل می باشد و اگرچه محدودیت های اپل، درصد زیادی از افراد را به سمت سیستم های اندرویدی سوق داده ولی کاربران وفادار همیشه به دنبال راه هایی خواهند بود که به محصولات اپل و اپلیکیشن های iOS دسترسی داشته باشند. این موضوع نشان می دهد که برنامه نویسان و توسعه دهندگان iOS ناامید نخواهند شد و راهکارهای جدیدی را برای طراحی اپلیکیشن iOS در پیش خواهند گرفت.
برنامه نویسان برای عبور از محدودیت های شرکت اپل چه می کنند؟
در ابتدا به عنوان یک برنامه نویس و برای ورود به دنیای طراحی اپ iOS و توسعه آن نیاز به یک اکانت دولوپری خواهید داشت. تنها با این اکانت و پرداخت سالیانه 99 دلار حق عضویت است که می توانید محصول نهایی خود را در بازار دیجیتال و اپ استور منتشر کرده و در دسترس مخاطبان قرار دهید.
اما نکته مهم این است که برای ساخت اکانت دولوپری نیاز به حساب ارزی بین المللی و آدرس فیزیکی معتبر می باشد، که این امر در ایران به دلیل تحریم ها امکان پذیر نیست. پس در همین مراحل اولیه طراحی اپ iOS، قوانین محدود کننده اپل در ایران اثرات خود را نشان می دهند. برای حل این مشکل ابتدا با یک IP خارجی اقدام به ساخت اکانت دولوپری نمایید. در مرحله بعد برای پرداخت 99 دلار نیاز به کارت های بانکی بین المللی و معتبر دارید که بسیاری از شرکت ها به عنوان واسط این کار را برای شما انجام می دهند.
با توجه به تحریم ها، راه های انتشار اپلیکیشن iOS در استورهای معتبر ایرانی چیست؟
بعد از اتمام مراحل اولیه طراحی و ساخت اپلیکیشن، نوبت به انتشار رسمی اپلیکیشن در استورهای معتبر می رسد. در چند سال گذشته بسیاری از شرکت های طراحی اپ موبایل برای پشت سر گذاشتن موانع و تحریم ها در خصوص انتشار اپلیکیشن iOS رویکرد جدیدی را اتخاذ نمودند. اخذ گواهی سازمانی شرکت اپل (apple enterprise certificate) برای انتشار رسمی اپلیکیشن در استورها از جمله این رویکردها بود. اما نکته حائز اهمیت این است که این روش برای انتشار اپلیکیشن های سازمانی و شرکتی در تعداد محدود در نظر گرفته شده است. اما در ایران از این راهکار برای انتشار اپلیکیشن هایی با تعداد کاربر بسیار بالا و به تعداد دفعات زیاد استفاده می شد. به همین دلیل شرکت اپل بعد از مدتی کوتاه برای جلوگیری از این روش غیر مجاز، اقدام به سیاست گذاری هایی جدید نمود. طبق این سیاست، اپل می تواند تمامی سرویس های سازمانی را رصد کرده و در صورت پیدا کردن تعداد زیادی کاربر در نسخه سازمانی اپلیکیشن، فعالیت آن را در اپ استور متوقف نماید.
آیا محدودیت های اپل بر امنیت اپلیکیشن iOS ایرانی تاثیر دارد؟
امنیت، یک اصل مهم در ساخت اپ موبایل می باشد که تحریم و محدودیت های اپل تاثیر زیادی بر آن گذاشته است. قوانین سرسختانه اپل در خصوص حفظ امنیت اطلاعات و حریم شخصی کاربران، شرکت های طراحی اپلیکیشن را موظف به خرید گواهی (certificate) اپل با هزینه ای معادل 400 تا 500 دلار در سال می نماید. این گواهی تضمینی برای رعایت قوانین و پیش نیازهای مورد قبول اپل، توسط شرکت ها طراحی اپ iOS می باشد . در واقع با این گواهی، شرکت اپل مجاز به رصد تمامی فعالیتهای اپلیکیشن در اپ استور می باشد تا نفوذ پذیری و درز اطلاعات از سیستم های خود را به حداقل برساند.
در بازار پرطرفدار محصولات اپل در ایران، بسیاری از افراد سودجو با توجه محدودیت های موجود، افراد را به دانلود نسخه های نامعتبر و غیر رسمی اپلیکیشن iOS یا پرداخت هزینه برای دسترسی به امکانات پولی اپلیکیشن iOS تشویق می کنند. در بیشتر موارد این نسخه های ناشناخته و غیر مجاز راهی برای نفوذ هکرها به گوشی های کاربران و دسترسی به اطلاعات بانکی اشخاص می باشد.
تاثیر محدودیت های شرکت اپل بر طرفداران ایرانی محصولات اپل
این نکته که علاقه و وفاداری بسیاری از کاربران به محصولات شرکت اپل به خاطر امکانات و اپلیکیشن های آن می باشد، غیر قابل انکار است. همین موضوع نشان میدهد عدم دسترسی به آپدیت ها، اپلیکیشن های کاربردی و نسخه های معتبر تاثیر زیادی در انتخاب کاربران ایرانی و تغییر رویه آن ها به سمت سیستم های اندروید خواهد داشت. البته ناگفته نماند که کاربران وفادار محولات اپل هیچ گاه از این شرکت نا امید نشده و همیشه به دنبال راهی برای کنار زدن این محدودیت ها خواهند بود.